Đọc
sách và viết lách đã thay đổi cuộc đời tôi như thế nào?
https://www.facebook.com/hashtag/lilytruong
«Em
ơi, có đơn 0 đồng, xuống lấy hàng nhé!».
Một sáng thứ hai, ngay khi nhận được cuộc
điện thoại ấy, tôi vội vàng chạy ào xuống cầu thang nhà mình. Lúc thấy tôi thở
hổn hển ra đến đầu ngõ, anh shipper tỏ vẻ ngạc nhiên, «Làm gì vội thế, mà mua gì mà hết gần 2 triệu tiền sách thế em??? Anh
biết đọc sách là tốt nhưng chưa bao giờ thấy ai mua tới tận một thùng 2 củ thế
này đâu!».
Tôi thở không ra hơi, chỉ biết mỉm cười
nói «Cảm ơn anh» và khệ nệ bê thùng
sách về nhà. Niềm vui của một mọt sách chính là đây, là được kệ nệ mang sách về
(sách nặng lắm bạn ạ, thật đấy!) một cuốn sách nặng 3 kg là có thật! Đó là lí
do mỗi lần chuyển trọ là mỗi lần tôi cảm thấy bất lực trước chồng sách của
tôi), là được unbox, hít hà mùi thơm của giấy, và điều tuyệt vời nhất là được
sống trong từng con chữ khi cuốn sách ấy được mở ra.
Từ nhỏ, tôi đã yêu thích văn học kinh điển,
dù cho ở độ tuổi ấy, nhận thức của tôi còn quá non nớt, chưa thể hiểu hết những
tầng ý nghĩa sâu xa của tác phẩm. Đến giờ khi lớn hơn, tôi đã nhận ra được phần
nào giá trị của những tác phẩm để đời ấy. Thông qua bộ lọc khắc nghiệt của thời
gian, những tác phẩm kinh điển ấy vẫn tồn tại như một tượng đài bất diệt. Đó là
lí do khiến tôi luôn giữ một lòng tôn kính với những tác giả đã khuất. Ngày
nay, mặc cho sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, sách vẫn đóng một «món ăn tinh thần» không thể thiếu trong
quá trình học hỏi và trưởng thành của tôi. Khoản đầu tư xứng đáng Nếu như hồi
nhỏ, bố mẹ sẽ cho tôi tiền để mua sách thì sau 18 tuổi, nếu tôi thích cuốn nào
thì phải «tự đi mà mua»(trích lời của
mẹ tôi). Vậy nên, từ thời sinh viên, tôi đã đưa ra cho mình một nguyên tắc chi
tiêu cố định: luôn dành 20% thu nhập của mình hằng tháng để đầu tư vào sách,
bao gồm cả sách giấy, ebook và audio.
Trong khi các bạn đồng trang lứa với tôi
chi tiền cho quần áo, mĩ phẩm, du lịch, thì tôi lại chọn tiết kiệm và đầu tư
vào sách. Tôi viết ra điều này không phải để chứng minh bản thân mình thượng đẳng
hay cao quý gì đâu! Tôi tin rằng mỗi người sẽ chọn cho mình một thú vui riêng
và sẵn sàng đầu tư cho thú vui đó. Nếu bạn yêu thích thời trang, hãy cứ đầu tư
cho quần áo. Nếu bạn thích trang điểm hãy cứ đầu tư cho mỹ phẩm.
Còn với riêng tôi, tôi tìm thấy niềm vui
của mình qua việc đọc sách và viết lách.
Học được gì từ Bill Gates?
Việc đọc của tôi được truyền cảm hứng
nhiều từ Bill Gates. Trong loạt phim tài liệu Inside Bill Gates’s Brain (Bên
trong bộ não của Bill Gates), tôi đã khám phá ra nhiều điều mới mẻ về thói quen
đọc của người đàn ông xuất chúng này. Khi được phóng viên hỏi: «Năm bà 10 tuổi và bước vào phòng ông ấy, bà
thấy gì?», Libby MacPhee - em gái Bill trả lời: «Một đống lộn xộn! Toàn là sách, sách và sách! Sách ở khắp nơi. Tôi nghĩ
anh ấy có thể ở lì trong đó và đọc suốt cả ngày». Sau này khi điều hành
Microsoft, Bill vẫn duy trì thói quen đọc.
Khi đi công tác, ông luôn mang theo bên
mình ít nhất 20 cuốn sách, đựng trong một chiếc túi vải to. Bill mang theo
chiếc túi đó ở bất kì đâu, bất cứ lúc nào. Ông đọc, phân tích những gì mình đọc
và ghi chú. Thay vì đọc một cuốn, ông luôn đọc ít nhất 05 cuốn sách về một chủ đề
nhất định. «Điều đáng ngạc nhiên là ông
ấy luôn biết nhiều hơn người mà ông ấy nói chuyện cùng về bất cứ chủ đề gì!
Thật không thể tin nổi» - Mike Slade - Giám đốc Marketing của Microsoft
chia sẻ. Không chỉ dừng lại ở đó, Bill còn sở hữu một trí nhớ siêu phàm, được
so sánh như một chiếc CPU. Ông nhớ được 90% những gì mình đọc. Tốc độ đọc của
ông khoảng 150 trang một giờ. Khi đi ngang qua một bãi gửi xe, ông có thể nhớ
tất cả biển số xe ở đó, thậm chí ông còn nhớ được số điện thoại nhà riêng của
một người bạn thời trung học. Qua loạt phóng sự của Bill, tôi nhận ra sự uyên
bác và ham học hỏi của ông được nuôi dưỡng từ thói quen đọc ngay từ bé. Ngay cả
khi đã trở thành một trong những người giàu có nhất thế giới, Bill vẫn không
ngừng học hỏi.
Với riêng tôi, không có giới hạn nào
chính là điều mà tôi nhận ra sau nhiều năm đọc sách. Nhờ đọc, tôi nhận ra sự
hiểu biết hạn hẹp của bản thân, sự vô hạn của những điều tôi không biết và chưa
biết. Giờ thì tôi đã hiểu tại sao Bill Gates luôn mang bên mình 20 cuốn sách
bất kể ông ở đâu, tại sao ông luôn đọc ít nhất 05 cuốn sách về một chủ đề, chứ
không phải là một cuốn, tại sao ông lại đặt ra nghi thức «Tuần suy ngẫm» khi ông chỉ dành thời gian cô độc để đọc và suy nghĩ
về hướng đi của Microsoft trong những năm tiếp theo?
Đọc đa thể loại
Khi theo dõi Gatesnotes - blog cá nhân
của Bill Gates, tôi nhận thấy rằng Gates không đọc cố định một thể loại mà luôn
đọc nhiều thể loại khác nhau. Từ khoa học viễn tưởng, văn học kinh điển, văn
học hiện đại đến khoa học, lịch sử, hồi ký… Tôi tin rằng mỗi người đều có một
mục tiêu riêng khi đọc sách: có người đọc để giải trí, thư giãn, có người đọc để
nâng cao kiến thức, chuyên môn, …
Nếu bạn muốn đọc để mở rộng hiểu biết thì
kĩ năng bạn cần có chính là đọc đa thể loại. Tôi nhận ra đọc đa thể loại là một
hành trình chẳng mấy dễ dàng khi tôi phải liên tục mở rộng giới hạn của tâm
trí. Có những cuốn sách rất khó đọc, có nhiều thông tin cần xử lý. Đôi lúc,
chúng đòi hỏi ở tôi phải có kiến thức nền tảng, hoặc sự kiên nhẫn để vừa đọc
vừa tra cứu dần. Nhưng cái khó lại có cái giá của nó. ở một góc độ nào đó, tôi
không dám so sánh bản thân mình với Bill, sự thông minh, tài năng hay trí nhớ
siêu phàm là những điều mà tôi không có. Nhưng tôi biết chắc rằng mình yêu
thích việc đọc và viết. Hai việc ấy đem đến cho tôi cảm giác thỏa mãn của sự
tiến bộ, hiểu biết, đủ để tôi tiếp tục kiên trì bước đi.
Từ đọc sách tới viết lách
Có một nhà văn đã từng nói: «Khi bạn đã đọc đủ nhiều, đủ lâu, một ngày
nào đó, bạn sẽ viết nên câu chuyện của riêng mình». Tôi hiểu câu nói ấy như
thế này: Đọc là đầu vào, viết là đầu ra. Khi tích luỹ đầu vào đủ nhiều, bạn có
thể biến những gì bạn đọc trở thành chất liệu cho những gì bạn viết.
Stephen King đã có một lời khuyên đắt giá
dành cho những nhà tiểu thuyết trẻ: «Nếu
bạn muốn trở thành một nhà văn thì bạn cần phải làm hai việc trước tiên: đọc
thật nhiều và viết thật nhiều. Không còn cách nào khác ngoài hai việc tôi nhắc
tới cả, không có đường tắt đâu.» Tôi đã thử. Và tôi đã được đáp lời. Tất
nhiên, việc đọc mà tôi nói đến ở đây không chỉ đơn thuần là mở sách ra và đọc. Đó
là cả một quá trình bao gồm: đọc sách, ghi chú vào giấy note, đánh dấu những kiến
thức, luận điểm trọng tâm, hệ thống hoá kiến thức vào sổ, lưu trữ thông tin,...
Một vòng lặp bắt đầu xuất hiện: Tôi đọc
và tìm ra những ý tưởng tôi thích, sau đó tôi ghi chép để lưu trữ chúng vào sổ.
Khi ghi chép, tôi không sao chép y nguyên đoạn văn, đoạn trích trong sách mà
diễn đạt lại theo ý chính của mình. Tôi dùng bút màu, giấy note để đánh dấu, và
mỗi hành vi tôi tương tác với trang giấy sẽ giúp tôi củng cố ghi nhớ những gì
tôi đọc. Tôi gọi cuốn sổ đó là kho ý tưởng. Tiếp theo, tôi sẽ chọn lọc những
chất liệu trong kho, kết hợp với những trải nghiệm, vốn sống, góc nhìn cá nhân để
tạo thành sản phẩm, là những bài viết, bài chia sẻ. Từ những bài viết ấy, tôi
lại nhận được những lời mời hợp tác, những phần thưởng như tiền bạc, vật chất,
sự công nhận của độc giả, hay mở rộng mối quan hệ của mình… Tóm lại, cũng giống
như bất kì một thói quen tích cực nào khác, đọc sách và ghi chép, không chỉ đem
tới cho tôi những giá trị vật chất như tiền bạc, mối quan hệ,.. mà còn là niềm
vui nội tại, là cảm giác mỗi ngày tôi thấy mình được làm mới, mình được tiến
lên.
Tìm đọc cuốn sách của mình «Chỉ cần bạn tốt hơn 1% mỗi ngày» và quản
trị sách đã đọc với Reading Tracker 2024.
https://www.facebook.com/hashtag/lilytruong